Bomenwandeling Zutphen 20:
Ginkgo in het Sydney-park

In het Philip Sidney-park aan de Coehoornsingel in Zutphen staat deze Ginkgo ( Ginkgo biloba ), ook wel Japanse Noteboom of Eendepootboom genoemd, hier in de schitterende herfskleur. Buiten de herfst valt hij niet zo op, overschaduwd als hij wordt door een naburige, veel grotere plataan en enkele lindes. Hij is echter wel de moeite van een nauwkeuriger beschouwing waard. De Ginkgo is namelijk een unieke boomsoort: het is de enige levende vertegenwoordiger van de orde van de Ginkgoales, een groep die, net als de Naaldbomen (Coniferen) behoort tot de Naaktzadigen (Gymnospermen). De oudste bladfossielen van Ginkgo's die men heeft gevonden dateren uit het Perm, zo'n 270 miljoen jaar geleden, ruimschoots voor de start van het tijdperk der Dinosauriërs. Sinds het Jura tijdperk, zo'n 150 - 210 miljoen jaar geleden, is de Ginkgo waarschijnlijk nauwelijks meer veranderd. De hoogtijdagen van de Ginkgo's vielen samen met die van de Dinosauriërs, in de Krijt-periode.Uit die periode zijn fossielen van 11 soorten gevonden. Daarna is slechts één soort overgebleven, die langzamerhand uit steeds meer gebieden op aarde verdween. Dit levende fossiel komt tegenwoordig in het wild alleen nog in enkele kleine bosrestanten in Oost-China voor. Een heropleving voor deze bijzondere boomsoort is te danken aan priesters, die de Ginkgo in hun tempeltuinen plantten, eerst in China, later ook in Korea en Japan. Deze gewoonte is waarschijnlijk al enkele duizenden jaren oud, want in elk van deze landen staan exemplaren met een toegeschreven leeftijd van duizenden jaren bij oude tempels.
In het Sydney-park staan meer mooie bomen: enkele flinke groene en bruine beuken, een hoge plataan en enkele haagbeuken en linden.

In the Philip Sidney - Park in Zutphen this Ginkgo or Maidenhair tree ( Ginkgo biloba ) stands. The Ginkgo is a very unique treespecies: it is the only living member of a very old tree order, wich stands apart from all other trees. It is a gymnosperm, but does not belong to the conifers. To the broad-leaved trees it is even less related, for these are angiosperms, a group of plants wich originated later in evolution. Fossile Ginkgos have been dated up to 270 million years old; in the Jurassic and Cretaceous period of the Dinosaurs it was a dominant tree-group over great parts of the world, long before the broadleaved trees came into existance. In later periods most Ginkgo-species disappeared again till only one survived, first in Europa as well as in Asia. During the last 30 million or so years it retreated till it was left only in remote parts of China. There since more then 2000 years it is venerated as a holy tree and often planted in temple gardens. In China as well as Korea and Japan many age-old Ginkgos stand near to these temples.

De stam van de Ginkgo is kenmerkend gegroefd en heeft vaak typische verdikkingen. De Ginkgo groeit, zeker in het koele Nederlandse klimaat, vrij langzaam: dit exemplaar met een hoogte van 21 m en een omtrek van 3,03 m is waarschijnlijk rond 1910 aangeplant. In Europa zijn sinds ± 1730 Ginkgo's aangeplant: het oudste exemplaar staat vermoedelijk in de Hortus Botanicus in Utrecht. In het Verre Oosten zijn, steeds bij Tempels, enorm grote Ginkgo's ( 9 tot 15 à 20 m omtrek en soms meer dan 30 m hoog met enkele uitschieters van 40 en mogelijk 60 m ) te vinden die op 1000 tot meer dan 2000 jaar worden geschat. Enkele exemplaren zouden zelfs 3500 jaar oud zijn; dit is meer een veronderstelling, berustend op overlevering en mythologie, dan een wetenschappelijk aangetoond feit. Dit exemplaar is overigens mannelijk. Een jongere vrouwelijke Ginkgo staat achter het Baudartius College aan de Isendoornstraat en draagt in de herfst de kenmerkende noten, die na te zijn gevallen onaangenaam stinken.

The Ginkgo became known in the West in 1690 and in 1730 the first seed of it was brought to Europe. A tree in the Botanical Garden of Utrecht dating from this time is still alive and in good condition. This tree in Zutphen probably was planted around 1910. Ginkgos can become very old: several specimens near temples in China, Korea and Japan are estimated between 1000 and 2000 years, while some should even be about 3500 years according to local Chinese information. Some of these Ginkgos have grown very big and tall. Several trees have a girth between 9 and 20 meters and the tallest are 40 to perhaps even 60 meters.

De kenmerkend waaiervormige, parallelnervige, meestal ingesneden bladeren van de Ginkgo wijken totaal af van de naalden of schubben van coniferen, maar ook van de bladeren van loofbomen. Vanwege de bladvorm werd deze boom ook wel
' eendepootboom ' genoemd. De naam Ginkgo is de Japanse versie van het Chinese woord jin-kwo, wat " Zilveren Vrucht " betekent. Anders dan de meeste coniferen zijn Ginkgos tweehuizig, mannelijk òf vrouwelijk. Zowel de mannelijke als de vrouwelijke bloemen ontspringen samen met de bladeren op de kortloten en verschijnen pas als de boom meerdere decennia oud is. Meer informatie over deze interessante bomen is te vinden op The Ginkgo Pages , een website van Cor Kwant in het Nederlands, Engels, Duits en Frans, geheel gewijd aan de Ginkgo en met vele links, o.a. naar handelaren in plantgoed en zaden.

De sublieme schoonheid van ginkgoblad in de herfst.

The leaves of the Ginkgo are remarkable for the fan of simple veins, wich do not branch. Ginkgos are either male or female trees. Because especially male trees do not flower before several decades old, in younger trees this is difficult to be seen. More information in English, German and French on the Ginkgo pages of mrs. Cor Kwant.

terug naar Zutphen----Home NL Versie----Inhoud van deze website ----The Ginkgo Pages----Home English Version