Fijnspar - Picea abies

Kenmerkend gevormde fijnspar    foto: Wikipedia

De fijnspar is naast de grove den de meest voorkomende naaldboom in Europa. Hij heeft een uitgestrekt verspreidingsgebied in Noord Europa en in de middelgebergten van Midden Europa. Het is een boom die aangepast is aan een vrij koel en vochtig klimaat. In het laagland is zijn verspreiding daarom vrij noordelijk, de grens van het laagland voorkomen ligt in noordoost Polen, waar de fijnspar bijvoorbeeld in het oerwoud van Bialowieza voorkomt. In het zuidelijke deel van het verspreidingsgebied is het een gebergteboom.   
In de gebergten groeit de fijnspar van nature in de lagere zones in gemengde bossen met beuk, gewone esdoorn, es en zilverspar, in hogere zone's ook in pure sparrenopstanden. De mens heeft de fijnspar ook buiten zijn natuurlijk verspreidingsgebied aangeplant voor de houtproductie. De fijnspar is makkelijk te telen en groeit snel, terwijl het 'vurehout' voor zeer veel doeleinden gebruikt kan worden: het is naast grenehout van de grove den het meest geproduceerde hout in Europa. 
De fijnspar is in Nederland en Duitsland vanouds de meest gebruikte kerstboom. Hij is te herkennen aan de kenmerkende slank-piramidale vorm met een duidelijke top en recht afstaande tot licht hangende takken, een aanpassing aan sterke sneeuwval. De schors van fijnsparren heeft een rode zweem. De 10 tot 19 cm lange, bruine kegels zijn in tegenstelling tot die van de zilverspar hangend. De naalden zijn vrij kort (1,5 tot 3 cm), smal en puntig en gelijkmatig donkergroen.    

foto's Frantisek Kala, Tsjechië

Enkele van de grootste fijnsparren in Europa. 

A. Hoogste exemplaren
1. 62,26 m - Slovenië - Ribnica nad Pohorju (ten w. van Maribor). Gemeten door klimmen met meetlint, Michael Spraggon 2012. 
    Omtrek 390 cm. 
2. 59,2 m - Duitsland, Sachsen - Kirnitschtal, Sachsische Schweiz, Kouta R., laser, 2011. Omtrek 456 cm. 
3. 59 m - Montenegro - Biogradska Gora NP - JPh, Kouta R., laser, 2012. 

B. Dikste exemplaren
1. 990 cm Zwitzerland
2. 670 cm - Montenegro - Biogradska Gora NP - JPh, Kouta R., Michael Spraggon 2012. 

Een in 2003 gemeten, uitzonderlijk hoge en zware fijnspar, staat in Tjechië in Teptin. Hij heeft een hoogte van 58 m en een omtrek van 515 cm, maar schijnt slechts 200 jaar oud te zijn. Fijnsparren worden gewoonlijk ongeveer 40 m hoog bij een diameter van 50 tot 100 cm. Op goede groeiplaatsen bereiken oudere exemplaren op den duur een hoogte van 50 m. Uitzonderlijke exemplaren bereiken 55 tot 60 meter. Daarbij worden diameters bereikt tot 120 à 150 cm, een enkele keer zelfs tot 190 cm. Daarmee doet de fijnspar slechts weinig onder voor de grootste Europese naaldboom, de zilverspar.
Hier kan men linken naar twee lijsten met de grootste fijnsparren van Europa: 
1. op volgorde van hoogte
2. geordend per land en op dikte

foto Frantisek Kala, Tsjechië

Fijnsparren zijn tamelijk variabel van vorm. Hierboven een uitermate slanke fijnspar in Tsjechië. Hieronder in het zelfde gebied een veel breder uitgegroeid exemplaar. 

foto Frantisek Kala, Tsjechië

De Koningsspar (Tjechisch: Král smrku) in het Boubin Oerwoudreservaat in Sumava, Tsjechië, had kort voor hij viel in 1970 een hoogte van 57,6 meter, een stamomvang van 508 cm en een stamvolume van 29,19 m3, bij een leeftijd van 440 jaar. Het was één der hoogste en zwaarste fijnsparren van Europa. 

Home Nederlandse Versie-----Inhoud van deze website------Links----Bialowieza----Home English Version