Duizendjarige Den
In de Wolfhezer bossen net achter Hotel Wolfheze stond tot zondag 28 mei 2006 één van die illustere bomen in ons land met een naam: de Duizendjarige Den. Deze naam had de boom al ongeveer een eeuw. De naam berust meer op de wens van velen dan op de waarheid. In 1971 heeft men een boorspaan uit de boom gehaald om zo de jaarringen te tellen. Men telde 238 ringen, waarmee de oudste jaarring uit 1733 stamde. Echter, het centrum van de boom was hol, zodat een flink aantal jaarringen ontbraken. Uit de grootte van de holte heeft men afgeleid dat de den tussen 1600 en 1650 moet zijn ontkiemd en nu dus 356 tot 406 jaar oud zal zijn geworden. Hiermee was het waarschijnlijk de oudste Grove Den van ons land. Met een omtrek van 430 cm was het tevens de dikste.
Op 31 mei 2006 bereikte mij het bericht
dat de Duizendjarige Den is omgevallen. Op zondag 28 mei ontdekte een wandelaar
dat de den lag naast het pad. Volgens Natuurmonumenten is de den onder zijn
eigen gewicht bezweken.
De den was hol; veel wortels bleken te zijn afgestorven, zodat de boom weinig
houvast meer had. Natuurmonumenten zal de boom laten liggen "zodat andere
planten, paddestoelen en dieren er voedsel of een schuilplek in kunnen vinden.
Het zal nog vele tientallen jaren duren voordat de den is weggerot".
. 
De Grove Den is een inheemse boomsoort, die na de ijstijd samen met de berk als eerste boom ons land koloniseerde. Het is een echte pioniersoort, die in open omstandigheden op kale bodem ontkiemt. Later werd de den verdrongen door meer schaduwverdragende loofboomsoorten. Men denkt dat de Grove Den in Nederland hierdoor in de late Middeleeuwen bijna was uitgestorven. Uit archeologische vondsten is de aanwezigheid van grove dennen in ons land tot in de vijftiende eeuw te volgen. Ook enkele vermeldingen van dennen uit de 15e en 16e eeuw wijzen op het voorkomen van oorspronkelijk inheemse bomen uit die tijd. In 1514 is zaad van de Grove Den vanuit Duitsland voor het eerst ingevoerd en nabij Breda aangeplant voor de houtteelt: hier ligt nu het Mastbos, het oudste Grovedennebos van Nederland. De individuele dennen stammen niet meer uit de periode van aanleg. De vraag is nu of de Duizendjarige Den een oorspronkelijke, inheemse den is of toch een geïmporteerd en aangeplant exemplaar. Het oorspronkelijke dorp Wolfheze is in 1585 platgebrand door de Spanjaarden. De den zou heel goed een spontaan op de heide ontkiemd exemplaar kunnen zijn.
Was de Duizendjarige Den nu een extreem oud exemplaar van zijn soort? In andere Europese landen zijn aanwijzingen dat de Grove Den nog beduidend ouder kan worden. In Zweden zijn de jaarringen geteld van een exemplaar dat 700 jaar bleek te zijn. In Nederland zijn dergelijke oude dennen niet te vinden omdat de soort zo goed als uitgestorven was, pas enkele eeuwen massaal wordt aangeplant en meestal wordt gekapt voor hij een eeuw oud is.
Extern links:
Links binnen deze website: