Oude
Bomen vanuit Zutphen bekeken
Arnhem
Oude
Bomen vanuit Zutphen bekeken
Old trees in the Netherlands and Europe
Arnhem-3
De Plataan van Elden
Een zeer fraaie en forse solitaire boom binnen de gemeente Arnhem is de plataan van Elden, aan het oude dijkje nabij het witte kerkje. De boom stond jarenlang bekend als een Oosterse plataan. De tamelijk diep ingesneden bladeren en het aantal vruchthoofdjes per steel (2 tot 4), doen vermoeden dat deze plataan een terugkruising is tussen gewone en Oosterse plataan. De Eldense plataan heeft een prachtige brede kroon en een dikke stam vol curieuze knobbels. Het dorp Elden en deze boom hebben het oorlogsgeweld van de slag om Arnhem wonderwel overleefd. Was de naaste omgeving tot enkele jaren geleden nog redelijk in harmonie met de boom, nu staat er op korte afstand het wanstaltige en buitenproportionele Gelredome. De plataan zal dat niet schaden; wel heeft hij grote wonden in de stam en de lange, kronkelende takken, waaruit soms een ruige weerschijnzwam (Inonothus hispidus) steekt. De wonden zijn behandeld door Heidemij in 1980. De kroon is verankert en behandeld door Arbori in 1990 en 1994. De boom schijnt rond 1750 te zijn aangeplant. Gezien de grote stamomvang van 710 cm komt dit geloofwaardig over. Hopelijk houdt hij het nog een poos vol.
Het type van deze plataan neigt naar dat van een Oosterse: deze soort groeit vaak meer in de breedte dan in de hoogte: de meeste vrijstaande exemplaren ontwikkelen korte, dikke stammen en een brede kroon met lange, zware, kronkelende takken. Ze kunnen, zeker in hun natuurlijke verspreidingsgebied, Griekenland, Turkije en het Midden-Oosten, flink oud worden en een zeer forse omvang bereiken. Jeroen Pater is enkele jaren geleden in Griekenland gaan speuren naar de oudste en dikste platanen. Hij heeft met hulp van locale kenners meerdere exemplaren weten op te sporen met een stamomvang van 10 tot 14 meter. Eén plataan in de buurt van de berg Olympus heeft zelfs een omtrek van 18 meter en is daarmee één van de dikste bomen van Europa. Zie zijn boek Monumentale bomen in Europa.
Platanen vormen op den duur vaak zeer zware zijtakken, in dit geval met een diameter van meer dan een meter. Ze zijn dusdanig taai dat ze desondanks niet vaak afbreken.
Het blad van de Eldense plataan staat, met vrij diepe insnijdingen, tussen dat van een Oosterse en een gewone plataan in. De vruchtstrengen dagen meestal 3 - 4 hoofdjes, wat ook in de richting van een Oosterse plataan neigt.
In een aantal gesteltakken zijn wonden te zien, waarin soms de ruige weerschijnzwam (Inonothus hispidus) is te zien.
Aan de bast zitten vele kenmerkende, wratachtige knobbels. De laatste jaren treden deze bij allerlei boomsoorten meer op dan eerder. Er wordt momenteel onderzoek gedaan naar de oorzaak.
De Tulpenboom in Park Angerenstein
The Tulip-tree or Tulip poplar belongs to the tallest native broadleaf trees of America, where it can attaina heights of up to 58.5 meter (191.9 feet).With 37.5 meter (123 feet) this is one of the tallest of its kind in the Netherlands. It can be found in the Park Angerenstein in the city of Arnhem.
In het Arnhemse Angerenstein staat een schitterende tulpenboom
( Liriodendron tulipifera ), die tot de
hoogste tulpenbomen van Nederland behoort: hij verheft zijn losse kroon tot 37.5 meter hoogte
(gemeten in 2011 met laser); daarbij gevoegd zijn forse
stamomtrek van 530 cm en we hebben hier te maken met één van de grotere bomen van ons
land. Hij is waarschijnlijk rond 1835 geplant en dus ongeveer 176 jaar
oud. In het gebied van herkomst, de oostelijke staten van Amerika, zijn exemplaren tot
58,5 m hoogte met een omtrek van 6 tot 7 meter te vinden, met name in de
fantastische natuurlijke bossen van de Great Smokey Mountains in de zuidelijke
Apalachen.
De tulpenboom is familie van de hier bekendere Magnolia's, eveneens uit Amerika
afkomstig, en wordt daar nog al eens mee verward. De bloemen
van de tulpenboom zijn kleiner en minder overheersend dan bij Magnolia's. Van
nabij bekeken zijn ze echter net zo fraai, met hun subtiele kleurenpatroon.
De kenmerkende diep gegroefde stam van de tulpenboom: de bast heeft wel iets
van die van een populier. De Amerikanen spreken dan ook van "Tulip-poplar".
Het hout is ook vrij zacht. Er zijn al meerdere takken uit de kroon gebroken,
die vervolgens ook wat is bijgesnoeid. Onder de boom zit een grote holte. De
bomenspecialist van de gemeente Arnhem, Codi
Duister, vermoedt dat dit komt door uitspoeling door een ondergrondse loop van
een beekje. Hopelijk gaat het niet te koste van de stabiliteit van de
boom.
In Nederland zijn vooral in parken en landgoederen mooie tulpenbomen te zien:
andere uitblinkers zijn te zien in de tuin van Paleis Het Loo, nabij Vorden bij
Kasteel Onstein en in een privé-tuin bij Warnsveld,
gemeente Zutphen.
Thumbnails
|
|
|
|
Inhoudsopgave van deze website met links naar vele andere pagina's op deze website
Arnhem 1----Arnhem 4-----Plataan-----Tulpenboom bij Warnsveld
Links naar andere websites over bomen en Literatuur over bomen.
Deze website is gemaakt door Jeroen Philippona.
U kunt mij e-mailen op jphilippona@hetnet.nl
